Złap angielski za rogi – Idiomy II (7)

Pamiętacie, że idiomy to pełnia językowego szczęścia? Dziś druga część materiału o związkach frazeologicznych używanych w krajach anglosaskich. Skąd się biorą i co oznaczają?

touch wood (British) / knock on wood (American) – powiedzenie, używane do wyrażenia nadziei, że dobra passa, szczęście nas nie opuści, polskie: odpukać w niemalowane drewno – I haven’t had a serious car accident yet, touch wood. Wyrażenie odnosi się do wiary, iż drzewa mają w środku dobre duchy, a ludzie dotykali drzew, aby okazać im szacunek. Do dziś mówiąc to wyrażenie, wielu Anglików dotyka coś drewnianego, my z kolei pukamy w niemalowane drewno.

shotgun wedding – nieformalne, staroświeckie, ślub, który ma miejsce, bo kobieta jest w ciąży. Wyrażenie prawdopodobnie powstało w wyniku obserwacji ojców, którzy grozili kawalerom, że ich zabiją, jeśli ci nie poślubią ich córek.

sell sb down the river – nieformalne, zachowywać się wobec kogoś nie uczciwie, zdradzić kogoś, nie pomóc komuś mimo obietnicy – The workers thought that their manager had sold them down the river. Idiom wywodzi się z czasów niewolnictwa w USA. Niewolnik, który został sprzedany na plantacje, która mieściła się w dół rzeki Mississipi, wiedział, że spotkają go jeszcze trudniejsze i gorsze warunki niż miał dotychczas.

cut to the chase – przestać tracić czas i zrobić lub powiedzieć coś ważnego, co musi zostać zrobione czy powiedziane – Lets cut to the chase. How are you going to do that? Wyrażenie to pochodzi z branży filmowej. W filmach stosuje się często strategię przechodzenia z spokojnych scen do szybszych, takich jak pościg samochodowy, aby utrzymywać publiczność w napięciu.

dark horse – osoba, która ukrywa swoje zdolności, plany, talent, po polsku: czarny koń – I had no idea you can play guitare so well! You’re a real dark horse. Wyrażenie pochodzi z wyścigów konnych. W dawnych czasach, jeśli jakiś koń często wygrywał gonitwy, a był jasnej maści, pociemniano go, tak aby ukryć jego tożsamość i móc wygrać większe pieniądze na zakładach.

up to scratch – na bardzo dobrym poziomie, na spodziewanym wysokim poziomie – If he will not do that up to scratch, get rid of him. Wyrażenie pochodzi z boksu. Linia na środku ringu, do której na początku walki pochodzą bokserzy nazywana jest właśnie – scratch.

on the ropes – być bardzo blisko porażki, przegranej, upadku – The company is on the ropes. They need to have their loan extended by the bank. Wyrażenie to również pochodzi z boksu. Odnosi się do boksera, który przytrzymuje się lin, aby nie upaść i nie zostać liczonym.

dressed up to the nines – nieformalne, mieć na sobie bardzo eleganckie ubranie, celowo, aby przyciągnąć czyjąś uwagę – She was dress up to the nines in her best dress and all that jewllery. Jedna z teorii pochodzenia tego idiomu mówi, iż odnosi się on do szycia garniturów. W dawnych czasach dobrze skrojony, wyśmienitej jakości garnitur musiał być zrobiony z co najmniej dziewięciu jardów (około 8,2 metra) materiału.

face the music – nieformalne, akceptować trudności, krytykę lub zły rezultat, jaki spowodowały własne słowa lub czyny – He has been cheating us out of our money for years and now it is time for him to face the music.  Idiom ten prawdopodobnie wywodzi się z czasów, w których gdy żołnierz był wyrzucany ze służby, był odprawiany werblami, tzn. powody, dla których został usunięty z jednostki były ogłaszane całemu garnizonowi przy akompaniamencie werbli.

in the red – mieć dług – Before Christmas we are usually in the red. W zapisie strony winien w księgowości, długi zapisywane były w kolorze czerwonym.

rain cats and dogs (a także rain buckets) – nieformalne, określenie bardzo mocnego , rzęsistego deszczu – We can’t play basketball today. It’s raining cats and dogs out there. Wyrażenie to pochodzi prawdopodobnie z mitologii nordyckiej. Koty miały umieć wywierać wpływ na pogodę, a psy miały być zapowiedzią burz.

pull the strings – kontrolować sposób w jaki zachowują się inni ludzie – She is acting very strange. I want to know who is pulling the strings. Wyrażenie to odnosi się do teatru lalek, w którym marionetki poruszane są przez animatora, dzięki odpowiednio przyczepionym do nich linkom.

the game is not worth the candle – powiedzenie, coś nie jest warte wkładanego w to wysiłku, gra nie jest warta świeczki – After trying to get premission to build the house for a whole year, we gave up, because the game was not worth the candle. Dawnej ludzie grali w karty przy zapalonych świecach. Jeśli pieniądze w puli były mniejsze niż koszt świecy, to nie warto było w ogóle grać.

hair of the dog – nieformalne, klin, czym się strułeś, tym się lecz, alkoholowy napój z rana, aby złagodzić skutki wczorajszego picia – Why are you drinking beer at 8 in the morning? – Hair of the dog mate, I have got the most terrible hangover. W przeszłości jeśli osoba została ugryziona przez psa, przypieczone włosy z tego samego psa stosowane były jako zabezpieczenie przed infekcją.

bury / hide your head in the sand – udawać, że jakieś nieprzyjemne sytuacje nie istnieją i w ten sposób unikać z nimi konfrontacji, po prostu chować głowę w piasek – Don’t pretend that everything’s all right Tim. Stop burying your head in the sand. Wyrażenie wywodzi się z powszechnego przekonania, że strusie chowają głowę w piasek, gdy są w niebezpieczeństwie.

hit the ground running – zaczynać coś robić i kontynuować to robić bardzo szybko i z sukcesami – We need for this project a person who will hit the grounfd running. Idiom ten odnosi się do żołnierzy, którzy po zrzucie spadochronowym, czy desancie helikopterowym mają natychmiast włączyć się do akcji bojowej.

a pig in a poke – kupienie czegoś, czego się nie widziało, dosłownie: kupić prosiaka w worku, polski odpowiednik: kupić kota w worku – Make sure you will take a test drive first with this car, you don’t want to buy a pig in a poke, do you? Wyrażenie to wywodzi się ze starej sztuczki robionej na targach, polegającej na wkładaniu dużego szczura do worka i sprzedawaniu go jako małego prosiaka.

once in a blue moon – nieformalne, bardzo rzadko – He visits us once in a blue moon. Bardzo rzadko w ciągu jednego miesiąca występują dwie pełnie. Drugi pełny księżyc nazywany jest blue moon – niebieskim księżycem.

Wymienione tutaj idiomy są zaledwie the tip of the iceberg, a więc tylko małą cząsteczką wielkiego zbioru idiomów. Ponieważ idiomy stanowią jeden z trudniejszych elementów języka obcego, a do tego cały czas powstają nowe wyrażenia, nie sposób opanować je wszystkie. Ale zawsze można i warto próbować. A warto zacząć od tych, które łatwiej zapamiętać, ze względu na jakąś historię z nimi powiązaną.